Historie

Ons Genoegen is een van de oudste kaatsverenigingen in Friesland. De Schalsumer kaatsvereniging wordt in 1897 door J.G. Dijkstra (voorzitter), O.K. Hemkes (secretaris) en K. van der Sloot (penningmeester) boven het doopvont gehouden. Dit drietal kaatspioniers vergadert gewoonlijk elke zondagochtend, na de kerkdienst.

Van de eerste zes decennia van Ons Genoegen is helaas weinig bewaard gebleven: de notulen en jaarverslagen uit de periode 1897-1955 zijn jaren geleden verloren gegaan. Door overlevering en informatie uit het archief van de KNKB is wel bekend dat Durk Siebesma namens Schalsum tussen 1912 en 1917 met succes ‘voor best’ opsloeg op de Friese kaatsvelden.

Succesvol op De Bond
In 1923 boekt Ons Genoegen een sportief succes. Het Bondspartuur van Schalsum, bestaande uit Th. Nauta, R. Dijkstra en D. Kieffer, dringt na een districtswedstrijd in Beetgum door tot de eindstrijd in Franeker. Op een lijst van achttien parturen behalen zij in de kaatshoofdstad een knappe vierde plaats. De Bond wordt dit jaar gewonnen door het partuur van Witmarsum, met als grote man kaatslegende Taede Zijlstra.   

Tweede Wereldoorlog
Op 2 april 1940 vindt de algemene ledenvergadering voor het eerst plaats in het café van G. Miedema. De jaarlijkse contributie bedraagt op dat moment één gulden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog besluit het bestuur gewoon door te gaan met ledenkaatsen. Het is op 17 augustus 1941 dat de dan 14-jarige Klaas Nauta met Ype Tuinstra zijn eerste prijs op een ledenwedstrijd in de wacht sleept. In de jaren daarna groeit hij uit tot een van de meest succesvolle kaatsers van Ons Genoegen.
 
Makkumer aardewerk
Aan het einde van de jaren veertig wint Klaas Nauta met Douwe Poelstra en Jan de Jong (Jan Does) diverse prijzen op afdelingswedstrijden. Dit sterke Schalsumer partuur bereikt zijn hoogtepunt op de Bondswedstrijd van 1949. Op het heilige gras van het Sjûkelân bereikt het in een veld van 67 parturen de halve finale. De uiteindelijke winnaar Harlingen, met de oppermachtige Hotze Schuil in haar gelederen, blijkt dan te sterk. De Schalsumers gaan naar huis met een pul van Makkumer aardewerk en een medaille voor het verenigingsvaandel.

60-jarig jubileum
Het jaar 1957 staat niet alleen in het teken van de eerste competitie, maar draait vooral om het 60-jarig jubileum van Ons Genoegen. Het bestuur (J. Vierstra, H. Gjaltema, P. van der Wal, G. van der Ploeg en D. Nauta) en de merkecommissie (R. Bruinsma en S. Meyer) organiseren een memorabel feest voor alle inwoners van Schalsum. Hoogtepunt van het jubileum is de receptie. Vele prominenten uit de plaatselijke politiek en kaatswereld geven hier acte de présence. Van de plaatselijke vrouwenvereniging ontvangt Ons Genoegen een nieuw meetlint, terwijl burgemeester Steenhuysen de jubilaris een Friese vlag cadeau doet.

Hendrik Gjaltema
Tijdens de jubileumreceptie spreekt C. Roersma van de Franeker kaatsvereniging Jan Bogstra lovende woorden aan het adres van de jonge Schalsumer kaatser Hendrik Gjaltema. Eind jaren vijftig, begin jaren zestig acteert Gjaltema regelmatig op het allerhoogste kaatsniveau. Bovendien is hij in die jaren de stuwende kracht achter het afdelingspartuur van Schalsum. Dit partuur wint in 1964 (met Minne Blanksma en Johan Jansen) de jaarlijkse afdelingswedstrijd van de Federatie Franekeradeel. Gjaltema domineert het ledenkaatsen in de jaren zestig en zeventig.

Wisseling van de wacht
In 1970 houdt Jappie Vierstra het na bijna twintig jaar voorzitterschap voor gezien. De voorzittershamer komt gedurende vier jaar in handen van Johan Jansen jr, die op zijn beurt het stuk vergadergereedschap in 1974 doorgeeft aan Klaas Nauta. Het kaatsbestuur bestaat dat jaar verder uit Rinse Sijbesma (penningmeester), Hendrik Gjaltema (secretaris), Jan Joukema en Durk Kroeger.

Gedenkwaardige Federatiepartij
Eens in de ongeveer tien jaar organiseert een afdeling van de Federatie Franekeradeel de jaarlijkse afdelingswedstrijd voor senioren. In 1978 is Ons Genoegen gastheer van de Federatie. Op eigen veld beleven de Schalsumers een gedenkwaardige dag. Het A-partuur, bestaande uit drie loten van de familie Nauta (heit Klaas en zijn zonen Jan Sas en Thom), bereikt de finale maar verliest die helaas van Dongjum. De ‘oudjes’ (Hendrik Gjaltema, Hendrik Visser en Age Jansma) zorgen voor een stunt door voor het eerst in de historie van Ons Genoegen de C-klasse te winnen. Die prestatie evenaren de heren een jaar later.

KV Ons Genoegen 85 jaar
Het 85-jarig bestaan van Ons Genoegen wordt op zaterdag 12 juni 1982 groots gevierd. De feestcommissie (Sytse de Jong, Douwe Poelstra, Jappie Poelstra, Doeke Bruinsma, Zimon Cats en Ype Kikstra) komt op de proppen met een waarlijk feestelijk programma. ’s Ochtends rijdt, begeleid door muziekkorps De Harmonie uit Franeker, een optocht van praalwagens door Schalsum. Hierna worden de 240 leden en oud-leden in trambussen vervoerd naar hotel De Doelen, waar een uitgebreide broodmaaltijd wordt genoten. De jubileumdag wordt afgesloten in de volgepakte loods van Klaas Ypma. De massaal opgekomen aanwezigen genieten van toneel en muziek en de gebroeders Jouwsma worden geridderd in de Orde van de Stille Genieters.

Het tijdperk Cats
Zimon Cats neemt in 1985 het voorzitterschap over van Klaas Nauta. In de periode die nu volgt vinden in Schalsum enkele karakteristieke kaatswedstrijden plaats, zoals de Jouwsma’s Partij (dames vrije formatie) en de nachtkaatspartij (van 1985 tot 1995 gesponsord door Klaas Ypma). Na 93 jaar in verschillende accomodaties is Ons Genoegen in 1990 voor het eerst te gast in het geheel gerenoveerde dorpshuis It Sté.

De jeugd in opkomst
In de jaren tachtig krijgt het jeugdkaatsen binnen de vereniging meer aandacht. De kaatstraining van Fetzen Kooistra, Hendrik Gjaltema en Zimon Cats leidt er mede toe dat in 1993 voor het eerst in zestien jaar een jongenspartuur wordt afgevaardigd naar de Freulepartij in Wommels. Bas Wolbers, Rudy Bruinsma en Nico Ypma sneuvelen helaas al in de eerste omloop. In datzelfde jaar worden de voorbereidingen voor het 100-jarig jubileum in gang gezet.

100-jarig jubileum
De jubileumcommissie onder leiding van Johan Dijkstra presenteert een gevarieerd feestprogramma. Van donderdag 5 juni tot en met zondag 8 juni 1997 viert Schalsum feest in en rondom de grote feesttent achter het dorpshuis. Hoogtepunten van het eeuwfeest zijn de tentoonstelling in het dorpshuis, de optocht van praalwagens, de revue en de jubileumkaatspartij. Daarnaast wonen vele oud-leden uit alle windstreken van het land de reünie bij. Uit handen van de jubileumcommissie ontvangt de kaatsvereniging een vlag met het eigen verenigingslogo.

Ereleden
In de beginjaren van de 21e eeuw benoemt Ons Genoegen een drietal ereleden. Hendrik Gjaltema neemt in 2000 afscheid van het kaatsbestuur. Als blijk van waardering voor zijn jarenlange inzet en de medailles die hij aan het verenigingsvaandel heeft gebracht, ontvangt hij het erelidmaatschap. Diezelfde eer valt een jaar later ten deel aan oud-bestuurslid Rinse Sijbesma. Als Zimon Cats het jaar daarop na achttien jaar voorzitterschap de hamer doorgeeft aan Richard Heeres, wordt ook Cats benoemd tot erelid van de kaatsvereniging.

Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 2004 neemt Ali Broersma na 15 jaar afscheid als bestuurslid. Vanwege haar grote inzet, langdurige bestuursloopbaan en leidende positie in het Eeuwig Klassement wordt zij benoemd tot erelid van Ons Genoegen. Ook Klaas Nauta sr. valt die eer ten deel. In de jaren veertig en vijftig won hij individueel en met het afdelingspartuur van Schalsum diverse kaatsprijzen. Bovendien was hij 14 jaar bestuurslid, vier jaar als secretaris en tien jaar als voorzitter.